NASTAWIENIE DO NAUKI. JAKIE MA ZNACZENIE?
Wakacje zbliżają się do końca. Coraz krótsze dni, coraz chłodniejsze wieczory i poranki. Już niedługo zabrzmi znów pierwszy szkolny dzwonek. Powoli przygotowujemy się do rozpoczęcia nowego roku nauki – oby był normalniejszy od poprzednich! Z taką nadzieją zaopatrujemy nasze dzieci w plecaki, piórniki, przybory szkolne i nowe buty. Jednak oprócz tych przyborów ważne jest również jego nastawienie do nauki.
Pozytywne nastawienie
Jako dziecko bardzo lubiłam czas przygotowań do nowego roku szkolnego – wyprawę na zakupy szkolne, zapach nowych zeszytów, kolorowe, nowiutkie długopisy, ołówki, kredki i inne mazidła. Przy okazji zazwyczaj udawało się naciągnąć mamę na jakiś nowy ciuch;) Początek roku szkolnego zawsze wzbudzał we mnie pozytywne odczucia. I nadal, pewnie z sentymentu, tak jest – traktuję 1 września jak początek czegoś nowego, nowe rozdanie. Znów wszystko można zacząć od nowa.
Z perspektywy czasu widzę też, jakie to moje pozytywne nastawienie do szkoły było ważne! Rozpoczynałam każdy rok szkolny podekscytowana i szczęśliwa, że znów spotkam koleżanki i kolegów, ciekawa wyzwań, przed jakimi stanę w nowym roku szkolnym i tak po prostu gotowa na nowe doświadczenia. Nigdy nie wiązało się to dla mnie ze stresem, lękiem, czy niechęcią.
Tak, nastawienie, jakie uczeń ma do szkoły, a przede wszystkim do nauki, jest bardzo ważne. Jeśli będzie on nastawiony negatywnie i niechętnie, a szkołę i naukę traktować będzie jak zło konieczne, to trudno spodziewać się po nim dobrych rezultatów. Jeśli natomiast jego nastawienie będzie pozytywne, pełne entuzjazmu i ciekawości, a także przekonania, że jest zdolny do wielu osiągnąć, to naprawdę wiele będzie dla niego możliwe.
Nastawienie na rozwój czy nastawienie na trwałość?
Carol Dweck, amerykańska psycholog z Uniwersytetu Stanforda zajmująca się badaniami nad psychologią sukcesu i mentalnością, autorka książki „Nowa psychologia sukcesu”, stworzyła koncepcję dwóch różnych przekonań, a co za tym idzie nastawień, którymi możemy się w życiu kierować. Są to: nastawienie na rozwój (growth mindset) lub nastawienie na trwałość (fixed mindset).
Nastawienie na trwałość
Nastawienie na trwałość to przekonanie, że nasze cechy są ustalone raz na zawsze. Że każdy z nas ma od urodzenia zdefiniowany zarówno poziom inteligencji, osobowość, jak i charakter oraz, że pozostają one w trakcie życia niezmienne, a więc nie ma sensu nad nimi pracować, bo i tak nie uda się tego poprawić.
Uczeń nastawiony na trwałość może przyjąć dwie postawy:
Pierwsza – jeśli nie ma wiary w siebie i uważa się za niezdolnego („to za trudne”, „i tak się tego nie nauczę”), to jego nastawienie do nauki będzie negatywne, do wszystkich wyzwań będzie podchodził z niechęcią, bez zaangażowania, a jego słabe wyniki będą w jego oczach potwierdzeniem braku zdolności…
I druga postawa – jeśli dziecko uważa, że jego poziom inteligencji jest wysoki, to staje się tzw. ambitnym uczniem, który będzie dbać o to, aby osiągać wysokie wyniki i mieć dobre oceny, bo swoje osiągnięcia traktować będzie jako potwierdzenie swoich zdolności i predyspozycji. I to na pierwszy rzut oka wydawałoby się lepszą sytuacją, ale wcale tak nie jest…
Nastawienie na rozwój
Nastawienie na rozwój to z kolei przekonanie o tym, że pełny potencjał danego człowieka jest nieznany, że nie da się przewidzieć, ile każdy z nas może osiągnąć dzięki nauce i entuzjastycznej pracy. Dlatego uczeń nastawiony na rozwój będzie z chęcią podchodził do nowych wyzwań i sam będzie je sobie wyznaczał. Będzie wkładał wysiłek w swoją naukę, ponieważ wie, że jest on drogą do sukcesu rozumianego jako samodzielnie wytyczony cel, będzie wytrwale pokonywał przeszkody, a krytykę czy też sukces innych osób będzie traktował jako inspirację i powód do dalszej pracy. I właśnie takiego ucznia chcemy mieć i takiego człowieka wychować, prawda?
Mamy wpływ na nastawienie naszych dzieci
Dzieci uczą się sposobu patrzenia na świat od dorosłych. Dlatego jest duże prawdopodobieństwo, że jeśli Ty masz nastawienie na rozwój (growth mindset), to będziesz w stanie przekazać je dziecku. A to będzie miało oczywiście pozytywny wpływ na jego naukę. Pamiętaj jednak, że nastawienie nie jest dane raz na zawsze i można pracować nad zmianą zarówno swojego nastawienia, jak i nad zmianą nastawienia naszego dziecka.
Trzeba pamiętać, że mózg jest bardzo neuroplastyczny, to znaczy, że ma niezwykłe zdolności przeorganizowywania i zmieniania się. Za każdym razem, kiedy uczymy się czegoś nowego, powstają w nim nowe połączenia nerwowe. Również u osób dorosłych. A zatem – zdolność uczenia się nowych rzeczy i rozwoju trwa przez całe życie.
Warto uświadamiać dziecku, że mózg można ćwiczyć tak jak mięśnie! Wysiłek i ruch sprawiają, że nasza sprawność fizyczna wzrasta. I analogicznie – przez uczenie się, poznawanie i odkrywanie nowych rzeczy nasz mózg cały czas się zmienia i rozwija. Dzięki systematycznym ćwiczeniom mamy realny wpływ na budowanie i rozwijanie swojego mózgu.
Warto zastanowić się wspólnie z dzieckiem, co może ono zrobić, żeby wspomóc swój mózg w rozwoju. Porozmawiajcie o tym, jakimi zachowaniami i nawykami podnosimy sprawność mózgu. Są to m. in.:
- wysiłek intelektualny,
- dobre relacje z innymi ludźmi,
- zdrowa dieta,
- optymalna ilość snu,
- regularna aktywność fizyczna,
- odpowiednia ilość wody.
Nowy rok, nowe rozdanie
Każdy nowy początek to dobra okazja, żeby wyciągnąć wnioski z tego, co było i tym razem zrobić coś inaczej, lepiej. To takie nowe rozdanie i świetna okazja do tego, żeby np. popracować nad nowymi nawykami albo nad zmianą nastawienia. Osobiście bardzo lubię wszelkie nowe początki – lubię poniedziałki, początki nowych miesięcy, pierwszy dzień każdej kolejnej pory roku, a najbardziej lubię początek nowego roku, zarówno kalendarzowego – 1 stycznia, jak i szkolnego – 1 września. Właśnie teraz jest dobry moment, żeby popracować nad nowym, dobrym nastawieniem!
Dużo więcej znajdziesz w e-booku „9 sekretów samodzielnej nauki dziecka”:
INNE WPISY, KTÓRE MOGĄ CIĘ ZAINTERESOWAĆ:
